Zastanówcie się chwilę jakie najczęściej owoce, warzywa spożywacie, a dokładnie jaki barwnik w twojej diecie dominuje. I zapewniam, że większość z was powie: biały. Statystycznie wybieramy to co jaśniejsze: banany, białą cebulę, białą kapustę, biały ryż, ziemniaki, jabłko być może bez skórki, o białym chlebie nie wspomnę, itd. A kolory to tyle co przeciwutleniacze, które chronią nas przed starzeniem się i nowotworami. Im ciemniejsze, tym lepiej. Przykładowo czerwona cebula zawiera o 76% więcej przeciwutleniaczy niż biała. Lepszym wyborem więc będzie cebula czerwona.
Rośliny to takie biofabryki wytwarzające zbawienne dla naszego organizmu związki biologicznie czynne o działaniu profilaktyczno-leczniczym. Jedne z nich to antocyjany, należące do grupy flawonoidów, przyjmujące barwę od czerwonej do fioletowej. Ich aktywność jest wyższa niż wielu znanych antyoksydantów roślinnych, takich jak a-tokoferol, b-karoten, czy kwas askorbinowy.
Korzystne oddziaływanie na układ sercowo - naczyniowy.
Dlaczego antocyjany są tak ogromnie ważne dla naszego zdrowia? Badania wykazują, iż te super-barwniki są niezwykle pomocne w zmniejszaniu ryzyka chorób krążenia, wykazują aktywność przeciwzapalną, antybiotyczną i przeciwnowotworową. Głównie mają ogromnie silną zdolność neutralizowania wolnych rodników. Poprzez neutralizację niebezpiecznych rodników ograniczają tworzenie blaszek miażdżycowych w tętnicach, zwiększają uwalnianie tlenku azotu, a to już ma ogromnie duży wpływ na lepsze funkcjonowanie komórek śródbłonka. Badania kliniczne u pacjentów po zawale wykazały, że dodatek antocyjanów otrzymanych z owoców aronii obniżał poziom stanu zapalnego oraz ciśnienie tętnicze (skurczowe i rozkurczowe). Dodatkowo wykazano wzrost poziomu białka posiadającego zdolność wbudowywania się w uszkodzone naczynia tętnicze.
Owoc czarnej jagody stosowany jest od dawna jako lek poprawiający wzrok, co szczególnie jest ważne u osób z cukrzycą. Antocyjanowy ekstrakt z czosnku jest ogromnie skuteczny w antyoksydacyjnej ochronie DNA, barwniki antocyjanowe poprawiają ostrość widzenia, mikrokrążenie w oku, regenerację rodopsyny, a ponadto, uczestniczą w uszczelnianiu kapilarnych naczyń krwionośnych, wpływają pozytywnie na profil lipidowy, obniżają podwyższone stężenie glukozy we krwi.Mają również działanie przeciwzapalne poprzez wyłączenie sygnałów zapalanych uruchamianych przez cytokiny i cyklooksygenazę-2 (COX-2).
Antocyjany są wykorzystywane również jako barwniki żywności, które chronią produkty spożywcze przed zepsuciem, jako, że potrafią zwalczać niektóre bakterie, wirusy i grzyby.
Czy znany jest wam ‘’francuski paradoks’’? Przez lata zastanawiano się jak to możliwe, że Francuzi spożywający wysokotłuszczowe pokarmy cierpią na choroby serca w o wiele mniejszym stopniu niż Amerykanie. Tajemnica tkwi w przeciwutleniaczach i … winie. Picie czerwonego wina (tak bogatego w antocyjany) w umiarkowanych ilościach chroni serce i naczynia krwionośne przed uszkodzeniem tkanek na skutek utleniania złych tłuszczy.
Najwięcej antocyjanów zawierają: aronia (antocyjanowa królowa wśród roślin), czerwone winogrona, wiśnie, jeżyny, jagody, borówki, maliny, czarne porzeczki, czarny bez, bakłażany, czerwona kapusta, czerwona cebula.
Starajcie się zjadać co najmniej 5 porcji warzyw i owoców dziennie (porcja to pół szklanki gotowanych i pół szklanki surowych owoców i warzyw, czyli dziennie najlepiej trzymać się ilości: 2,5 szklanki warzyw i 2 szklanki owoców). Niech nie dominuje kolor jasny. Pamiętaj niedobór przeciwutleniaczy, a więc dieta uboga w warzywa i owoce czyni organizm bardziej wrażliwym na zagrożenia, chociażby takie jak dym tytoniowy, skażenie żywności, środowiska. Im barwniej się odżywiasz, tym zdrowiej.
Bibliografia:
Antocyjany jako składnik żywności funkcjonalnej stosowanej w profilaktyce chorób układu krążenia Joanna Saluk-Juszczak, Katedra Biochemii Ogólnej, Uniwersytet Łódzki; Postepy Hig Med Dosw (online), 2010; 64: 451-458, e-ISSN 1732-2693 www.phmd.pl
ANTOCYJANY – POLIFENOLE O SZCZEGÓLNYCH WŁAŚCIWOŚCIACH. Urszula Szymanowska, Uniwersytet Przyrodniczy w Lublinie, Katedra Biochemii i Chemii Żywności, http://www.rsi2004.lubelskie.pl/doc/sty7/art/Szymanowska_Urszula_art.pdf
Rola aronii w chorobach układu krążenia, http://www.nazdrowie.pl/artykul/rola-aronii-w-chorobach-ukladu-krazenia
