Dietetyka kliniczna i Medycyna Żywienia
Kamica nerkowa to jedna z najczęstszych chorób nerek. W krajach zachodnich z powodu zbyt ‘’obfitej’’ diety kamica nerkowa występuje znacznie częściej. Zdecydowana większość kamieni , bo około 80 proc., to kamienie składające się ze szczawianów wapnia. Często nawet nie mamy pojęcia o tej chorobie, a ona spokojnie się rozwija, aż do momentu pojawienia się pierwszych objawów: czyli zaczynasz odczuwać bóle w okolicy lędźwiowej, kolkę nerkową. Towarzyszyć ci również mogą gorączka, nudności i wymioty. Atak pojawia się wtedy, gdy kamienie powiększają swoje rozmiary i blokują odpływ moczu z nerek. Mężczyźni chorują 4 razy częściej niż kobiety. Najnowsze badania pokazują, iż osoby cierpiące na kamicę mogą w przyszłości spodziewać się różnych złamań z powodu zmniejszonej gęstości mineralnej kości.
W diecie powinno zwrócić się uwagę na: ilość spożytych białek, sodu, szczawianów , wapnia i płynów.
Po pierwsze nie dopuszczaj do odwodnienia.
Jeżeli mało pijesz, mocz zaczyna być gęsty, a kamienie rosną. Woda to najstarszy lek. Minimum dla osoby dorosłej to osiem szklanek wody dziennie, ale porcja tej wody zwiększa się np. w przypadku upałów, czy po wysiłku fizycznym.
*Przepisuję wodę w nawracającej kamicy nerkowej. Biorę POM prostu receptariusz i piszę: dwie szklanki po 225 ml co cztery godziny – o 8.00, 12.00, 16.00, 20.00. Chcę, by pacjenci zrozumieli, że jest to leczenie, a nie takie sobie zalecenie picia płynów. Mają pić tę wodę oprócz tego, co normalnie wypijają w ciągu dnia. – Prof. Stanley Goldfarb z Wydziału Medycznego Uniwersytetu Pensylwanii.
Niektórzy lekarze zalecają wypicie szklanki wody przed samym snem, a jeśli wstajesz w środku nocy do toalety, wypij kolejną szklankę wody zanim znowu położysz się spać. Chodzi o to, aby rozcieńczyć mocz w godzinach nocnych.
Musisz również pamiętać o tym, że im więcej się pocisz, mniej moczu oddajesz, a to prowadzi do tworzenia się kamieni, czy powiększanie już istniejących.
A co z piwem?
Alkohol jest moczopędny i działa odwadniająco. Oczywiście piwo, przy odpowiednich dawkach będzie ok, ale niestety trochę się odwodnisz, a więc musisz uzupełnić płyny, i to najlepiej wodą.
Po drugie, białko zwierzęce.
Ogranicz mięso! Jedz więcej warzyw i owoców, gdyż te zawierają błonnik.
Zbyt wiele białka zwierzęcego sprzyja kamicy nerkowej. Podwyższa się kwas moczowy, który również tworzy kamienie. Dieta powinna zatem alkalizować mocz, ponieważ kwas moczowy rozpuszcza się w środowisku alkalicznym. Dlatego wskazana jest dieta mleczno-jarska (produkty zalecane to: wody mineralne, warzywa i owoce, mleko, ser twarogowy). Cytryny mają korzystny wpływ ponieważ zwiększają przemianę puryn. Jeśli chodzi o mięso, to najlepiej gotowane, ponieważ puryny przechodzą do wywaru. Błonnik (występujący w warzywach i owocach) natomiast blokuje wchłanianie wapnia w jelicie , a ty wydalasz mniej wapnia z moczem.
Ogranicz sód i szczawiany.
Dla dobra twoich nerek unikaj spożywania wędzonych mięs, wędzonych ryb, dań z puszek, przypraw z glutaminianem sodu, kwaszonej kapusty, boczku, gdyż zawierają ogromne ilości sodu , co znacznie obciąża pracę już i tak osłabionych nerek. Jedzenie pokarmów bogatych w szczawiany (szpinak, szczaw, rabarbar, botwinka, czarna, mocna herbata, a nawet czekolada, ale w dużych ilościach) również przyczynia się do tworzenia kamieni. Nawet słodkie napoje (cola, soki cytrusowe, kakao) zawierają szczawiany. Ponadto, słodkie napoje znacznie zagęszczają mocz.
Zwróć uwagę na magnez w diecie.
Magnez jest odpowiedzialny za ponad 300 reakcji biochemicznych w organizmie. Jeśli go zabraknie w twojej diecie, następuje nadwyżka wapnia, który staje się toksyczny dla twoich nerek. W niedoborach magnezu w komórkach stwierdza się wzrost stężenia sodu i wapnia. Prowadzi to oczywiście do większego wydalania wapnia z moczem, nadciśnienia tętniczego, niedotlenienia i niedokrwienia. Duże dawki magnezu znajdziesz w pestkach dyni, maku, kaszy gryczanej, zarodkach i otrębach pszennych, gorzkiej czekoladzie (tutaj uważaj z ilością), czy też w samej natce pietruszki.
Uważaj z suplementami wapnia i witaminy C.
Ostatnie badania wykazują, że to głównie wysokie spożycie sodu i białka zwierzęcego jest powodem nadmiernego wydalania wapnia z moczem, a nie nadmierne spożycie wapnia, jak to sądzono. Dlatego podaż wapnia nie powinna być drastycznie ograniczana. Przypisuje się, że syntetyczne suplementy wapnia, ale i nadmierna ilość syntetycznej witaminy C prowadzą do kamicy nerkowej. Witamina C w dużych ilościach w cyklu przemian kwasu askorbinowego ulega zmianie w szczawiany.
Bifidobacterium lactis.
Szczepy bakterii Bifidobacterium lactis, które żyją w naszych jelitach (a przynajmniej powinny się tam znaleźć) zawierają enzymy degradujące szczawiany. Dlatego nie należy zapominać o tym, aby w diecie swoje miejsce miały również produkty fermentowane.
Jak to wygląda w praktyce?
Coraz większa liczba lekarzy i dietetyków na świecie stwierdza, że to głównie nadmiar białka zwierzęcego i sodu jest przyczyną kamicy nerkowej. Odpowiednia dieta z pewnymi ograniczeniami może zmniejszyć ryzyko tworzenia się kamieni o połowę lub nawet więcej.
Bibliografia:
*Jean Carper; Żywność - Twój cudowny lek, 2008 by Vesper, Poznań
*National Kidney Foundation. Diet and Kidney Stones, 2015.
*Mercola.com. Preventing Kidney Stones May Be As Simple As Changing Your Diet, 2014
*Dariusz Włodarek, Ewa Lange, Lucyna Kozłowska, Dominika Głąbska. Dietoterapia.Wydawnictwo Lekarskie PZWL., Warszawa 2014
*Helena Ciborowska. Anna Rudnicka. Dietetyka. PZWL, 2015
