Kamica pęcherzyka żółciowego i dróg żołciowych. Choroba cywilizacyjna i błędy żywieniowe.
Kamica żółciowa należy do zaskakująco powszechnych chorób. Pamiętam, iż będąc na praktykach szpitalnych na oddziale chirurgicznym, zadziwił mnie ogrom ludzi leżących i czekających na cholecystektomię (wycięcie pęcherzyka żółciowego), a głównie były to osoby młode. Nie wspomnę już o tym, że zbyt późne leczenie i brak rozsądnej diety prowadziły do licznych powikłań: dodatkowe operacje, sepsa, śpiączka, … co niestety było mi dane obserwować. Na przestrzeni ostatnich lat kamica pęcherzyka żółciowego jest coraz częściej rozpoznawana u dzieci.
Mało osób wie, że w dużej liczbie przypadków można byłoby uniknąć tej choroby dzięki odpowiedniej diecie. Przeprowadzając wywiady po operacjach, edukując w sprawie żywienia ludzie kompletnie nie zdawali sobie sprawy z tego jak wielkie znaczenie dla ich zdrowia ma żywienie. Do tego stopnia, że dzień po wycięciu pęcherzyka żółciowego schodzili do szpitalnej restauracji po ... frytki, a rodzina przychodziła z pączkami, czy innymi ciężkostrawnymi, bogatotłuszczowymi ''pocieszycielami''.
Kamienie żółciowe najczęściej diagnozowane są przypadkowo, ponieważ mogą nie dawać nam objawów. Oczywiście w przypadkach ostrego ataku, tzw. ‘’kolka wątrobowa’’ usunięcie pęcherzyka żółciowego może okazać się koniecznością ratującą życie. Kamica żółciowa w około 15% przypadków prowadzi do powikłań (cholestaza, marskość żółciowa wątroby, zapalenie trzustki, nowotwór pęcherzyka żółciowego, nowotwór dróg żółciowych). Dlatego niestosowna dieta i bagatelizowanie problemu niestety będzie tylko pogarszać sytuację z wiekiem.
Uwaga! Podczas zaostrzenia choroby odczuwana jest kolka wątrobowa, silny, umiejscowiony w nadbrzuszu ból, mogą pojawić się nudności, wymioty. Jeżeli u osób z kamicą występuje ból kolkowy wspólnie z: dreszczami, gorączką, zaburzeniami świadomości, spadkiem ciśnienia, może wskazywać to na sepsę. Konieczna jest wtedy natychmiastowa pomoc lekarska.
Niestety wycięcie pęcherzyka żółciowego nie zawsze będzie oznaczało koniec problemów. Mogą powstawać nowe kamienie np. w przewodach żółciowych wątroby. Dodatkowo częściej pojawiają się nietolerancje pokarmowe, biegunki, wzdęcia.
Kamicy żółciowej sprzyja płeć żeńska. Prawdopodobnie dlatego, że u kobiet wydziela się większa ilość cholesterolu do żółci, ale również ciąża i doustna terapia antykoncepcyjna, terapia estrogenami mają na to duży wpływ poprzez zwiększenie wydzielania cholesterolu do żółci oraz zmniejszenie syntezy kwasów żółciowych. Upośledzona zostaje motoryka pęcherzyka żółciowego, żółć zaczyna zalegać i tworzą się złogi, które z czasem mogą się powiększać. U osób otyłych (głównie z otyłością brzuszną), z cukrzycą, u kobiet w ciąży, ale i u osób, u których następuje gwałtowny spadek masy ciała (często efekt szybkiego odchudzania) jest znacznie większe ryzyko występowania kamieni żółciowych.
Po co nam żółć i kwasy żółciowe?
Żółć odgrywa podstawową rolę w procesie trawienia i wchłaniania tłuszczów oraz ważnych dla nas witamin (A,E,D,K). Kwasy żółciowe natomiast rozpuszczają cholesterol w żółci. Kiedy mamy mało kwasów żółciowych, zaczynają tworzyć się złogi.
Niewłaściwa dieta.
Istnieje zależność między dietą, a chorobą. Omawiana choroba najczęściej dotyka kraje wysokorozwinięte. Spożywamy pokarmy w nadmiernej ilości, przetworzone, bez błonnika, nadużywamy produktów słodkich, tłustych (głównie pochodzenia zwierzęcego, fast foody), do tego brak ruchu, siedzący tryb życia, zażywanie ogromnej ilości suplementów, lekarstw, stres. Cukry proste mają ogromny wpływ na rozwój choroby, ponieważ zmniejszają stężenie lecytyny w żółci, która chroni nas przed kamieniami. Zawsze namawiam w większości przypadków do diety bogatej w błonnik; jeśli nie ma go w diecie zawartość jelita przesuwa się wolniej, jest większy kontakt bakterii z pokarmem, co też sprzyjać będzie tworzeniu się złogów i częstszych infekcji układu pokarmowego, a ponadto brak błonnika upośledza obkurczanie pęcherzyka żółciowego. Z rozwojem choroby może wystąpić nietolerancja pokarmów tłustych, ponieważ żółć potrzebna do trawienia tłuszczów nie dociera do dwunastnicy. Niestety, w obecnych czasach nasze posiłki są nieregularne. Posiłek jest właśnie tym bodźcem, aby pęcherzyk żółciowy mógł sprawnie się obkurczać. Często u osób, które skarżą się na bóle sygnalizujące kamicę, już po samym uregulowaniu pory posiłków ataki występują rzadziej.
Prawidłowa dieta u osób z kamicą i po wycięciu pęcherzyka żółciowego.
Czy post wchodzi w grę?
Nie mogą pościć osoby z zaawansowaną kamicą. Prowadzi to do częstszych ataków. Pęcherzyk żółciowy bez stymulacji pokarmem nie otrzyma odpowiedniej ilości kwasów żółciowych, które zapobiegają tworzeniu i powiększaniu się kamieni. Ponadto, żółć zalegać będzie w pęcherzyku, co również będzie powadziło do tworzenia się złogów.
Pamiętajmy, to my w większości przypadków mamy wpływ na to jak się odżywiamy, jaki tryb życia prowadzimy i jakie choroby na siebie sprowadzamy. Niestety jedna choroba pociąga za sobą drugą i trzecią i kolejną.
Bibliografia:
