Leczenie dietetyczne pacjentów kardiologicznych zgodne ze standardami postępowania dietetycznego w kardiologii.

Pewnie większość z was nigdy nie słyszała o standardach postępowania dietetycznego w kardiologii. Jest to dokument opisujący problem chorób układu krążenia w Polsce i na świecie, które wciąż są głównymi przyczynami zachorowalności, niepełnosprawności i przedwczesnej umieralności w krajach rozwiniętych. Jest on skierowany głównie do lekarzy i dietetyków, ale warto, aby pacjenci również zapoznali się z założeniami diety kardioprotekcyjnej, gdyż mogą okazać się naprawdę pomocne dla osób obciążonych ryzykiem, czy będących w trakcie dietoterapii oraz leczenia farmakologicznego. Praca zawiera rekomendacje, wytyczne oraz zasady postępowania dietetycznego w leczeniu chorób układu sercowo-naczyniowego. Przestrzeganie zaleceń dietetycznych, podjęcie działań w zakresie profilaktyki przynosi ogromne korzyści dla zdrowia oraz znacznie zmniejsza ryzyka występowania zdarzeń sercowo-naczyniowych. Dlatego postanowiłam dla was streścić i wymienić najważniejsze założenia diety kardioprotekcyjnej. Mam nadzieję, że dla większości z was okażą się pomocne i będą bodźcem do zmiany stylu życia oraz lepszego działania na rzecz zdrowia.

Główne założenia diety kardioprotekcyjnej:

Utrzymanie należnej masy ciała w przedziale BMI 20-25 kg/m2. Zmniejszenie masy ciała o 5-10% (u osób z otyłością).
Dieta powinna być oparta o produkty z niskim indeksem glikemicznym. Diety o udokumentowanej skuteczności to dieta DASH, dieta śródziemnomorska, dieta Portfolio. Dzięki dużej zawartości antyoksydantów diety te wpływają na poprawę potencjału antyoksydacyjnego, i w efekcie obniżenie ciśnienia krwi, stężenia cholesterolu całkowitego i triglicerydów.
Zaleca się dietę z kontrolowaną zawartością kwasów tłuszczowych, ograniczenie nasyconych kwasów tłuszczowych.
Spożywanie dwóch porcji ryb tygodniowo (w tym 1 porcja ryb tłustych) obniża ciśnienie tętnicze, a największy efekt obserwuje się u chorych przyjmujących suplementację olejami rybnymi (ze względu na większą podaż kwasów Omega-3).
Zaleca się dzienną podaż soli poniżej 5 g. Jednak obniżenie podaży do poniżej 3 g na dzień może przynieść dalsze korzyści zdrowotne.
Należy ograniczyć węglowodany łatwoprzyswajalne, w tym głównie fruktozy i sacharozy.
Zwiększyć podaż błonnika pokarmowego. Zalecana ilość to 30-45 g dziennie z pełnoziarnistych produktów zbożowych, warzyw i owoców. Kardioprotekcyjne źródło błonnika przypisuje się głównie produktom owsianym.
Spożycie około 2 g steroli/stanoli roślinnych na dobę powoduje obniżenie stężenia cholesterolu ogółem oraz frakcji LDL. Dobrym źródłem steroli roślinnych są: otręby ryżowe, oleje: kukurydziany, sezamowy, słonecznikowy, orzechy, rosliny strączkowe, a także żywność funkcjonalna wzbogacane w sterole/stenole: margaryny miękkie, fermentowane napoje mleczne.
Podaż kofeiny powinna być uzależniona od indywidualnej wrażliwości na ten składnik. Pacjenci z hipercholesterolemią powinny unikać kawy parzonej, niefiltrowanej.
Osoby z grupy podwyższonego ryzyka (cukrzyca, hipercholesterolemia) powinny ograniczyć spożycie jaj do 3-4 na tydzień.
Zalecana ilość warzyw to co najmniej 400 g dziennie, a owoców to co najmniej 200 g dziennie.
Zwiększyć udział w diecie produktów bogatych w potas (owoce świeże i suszone, warzywa, melasa, rośliny strączkowe, produkty zbożowe, orzechy). Potas zmniejsza aktywność układu współczulnego, hamuje agregację płytek, zmniejsza ryzyko zakrzepicy oraz ogranicza rozwój miażdżycy.
Korzystne jest zwiększenie udziału białka ze źródeł roślinnych. Co najmniej 25 g dziennie białka sojowego to zalecana ilość. Zakłada się kilka potencjalnych mechanizmów kardioprotekcyjnego działania białka sojowego, w tym efekt antyoksydacyjny związany z zawartością izoflawonów.
Zalecana ilość płynów to 1,5-2 l dziennie (ze wszystkich źródeł), w tym głównie woda o niskiej zawartości sodu.
Włączenie do codziennej diety 1-2 ząbków czosnku co sprzyjać będzie zmniejszeniu ryzyka chorób układu sercowo-naczyniowego.
Zaleca się by orzechy (niesolone) w ilości ok. 30 g dziennie stanowiły stały element diety.
Należy ograniczyć spożywanie alkoholu. Zaleca się, aby mężczyźni ograniczyli podaż alkoholu do 20 g na dobę, a kobiety do 10 g/dobę. Nadużywanie alkoholu może być przyczyną oporności na leki. Osoby z nieprawidłowym stężeniem triglicerydów powinny całkowicie wykluczyć alkohol z diety.
Zaleca się od 2,5 do 5 godzin tygodniowo ćwiczeń o średniej intensywności lub co najmniej 30-60 minut aktywności fizycznej przez większość dni w tygodniu.