Dietetyka kliniczna i Medycyna Żywienia

Więcej tkanki tłuszczowej = wyższe stężenie estrogenów = większe ryzyko zachorowania na nowotwory. Jaki jest związek między wysokim poziomem estrogenów, a nowotworami?

Więcej tkanki tłuszczowej = wyższe stężenie estrogenów = większe ryzyko zachorowania na nowotwory. Jaki jest związek między wysokim poziomem estrogenów, a nowotworami?

Estrogeny mają zarówno pozytywny, jak i negatywny wpływ na organizm. Związek sposobu żywienia ze stężeniami estrogenów i progesteronu jest coraz częściej dyskutowanym zagadnieniem, szczególnie z punktu widzenia prewencji raka piersi, który jest najczęstszym nowotworem wśród kobiet w Polsce i na świecie. Kobiety wytwarzają estrogen głównie w jajnikach. Ale komórki tłuszczowe również produkują estrogen, co u otyłych kobiet tłumaczy większe zagrożenie rakiem piersi/jajnika/trzonu macicy. Kobiety z nadwagą czy otyłością mają więcej tkanki tłuszczowej niż szczupłe, zatem produkują więcej estrogenów i nie jest to zdrowotnie korzystna sytuacja. Nadmierna masa ciała i brak aktywności fizycznej także często prowadzą do zwiększonego poziomu insuliny. I powstaje takie błędne koło: wyższy poziom insuliny powoduje wzrost poziomu estrogenów, który z kolei prowadzi do kolejnej nadwyżki insuliny, rozwijając przy tym insulinooporność i zwiększając masę ciała, co znów podniesie kolejne porcje estrogenów. Istne szaleństwo jak widać. Insulinooporność wzmaga również aktywność enzymu, który podnosi poziom androgenów, co wywołuje nieproszone owłosienie i trądzik.

Nadmiar estrogenów może prowadzić do wielu dolegliwości i przede wszystkim są to: zatrzymanie płynów w organizmie, bolesne miesiączki, nadwrażliwe piersi, częstsze bóle  głowy typu migrenowego, wahania nastroju, wzmożona drażliwość, utrata włosów,  depresja, a nawet stany lękowe. Jeśli w twoim ciele cały czas krąży za dużo estrogenów, w rezultacie taka sytuacja zwiększa ryzyko przede wszystkim cukrzycy oraz nowotworów (szczególnie piersi, szyjki macicy, jajnika u kobiet, a raka prostaty u mężczyzn).

Estrogen i progesteron.

Ale do tanga trzeba dwojga. Równowaga estrogenu jest bezpośrednia związana z progesteronem. Przykładowo estrogen powoduje zatrzymanie soli i wody, a progesteron ma działanie moczopędne. Przy równowadze hormonalnej skóra jest lepiej nawilżona, metabolizm sprawniejszy, układ sercowo-naczyniowy bez skrzepów i blaszek miażdżycowych. W idealnej sytuacji oba te hormony funkcjonują jak para dobrze dobranych tancerzy, utrzymując równowagę organizmu. Co się jednak dzieje takiego, że zaczęliśmy wytwarzać więcej estrogenu w stosunku do progesteronu? Powodów jest coraz więcej i na pewno obejmują: zbyt wczesną pierwszą miesiączkę, złe nawyki żywieniowe (dieta zachodnia), brak błonnika w diecie, brak  regularnej aktywności fizycznej, niedobór snu, nadmierne spożycie alkoholu, chroniczny stres, większy kontakt z ksenoestrogenami.

Czyli jak już rozumiemy ta estrogenowa dominacja prowadzić będzie do kombinacji wielu zaburzeń. Estrogeny tworzą środowisko optymalne dla rozwoju raka, a także mogą aktywnie regulować namnażanie komórek nowotworowych. Wpływ hormonów, zarówno związanych z naturalnym cyklem hormonalnym, menstruacyjnym (ryzyko zwiększa wczesna pierwsza miesiączka lub menopauza występująca po 55. roku życia, a także brak ciąż lub późna pierwsza ciąża), jak i estrogeny egzogenne (w postaci doustnych środków antykoncepcyjnych czy hormonalnej terapii zastępczej) zwiększa ryzyko wystąpienia raka piersi, czy jajnika.

Niestety ten hormonalny problem ze względu na dużą liczbę osób otyłych, czy z nadwagą jest coraz większy (i nie mówię tutaj tylko o kobietach, bo problem coraz częściej dotyczy również mężczyzn). Co możemy, a nawet musimy zrobić, aby obniżyć nadmiar estrogenów i tym samym ograniczyć ryzyko rozwoju wielu chorób, w tym szczególnie nowotworowych? Zacznij od prostych kroków:

  • Powoli zrzucaj zbędne kilogramy: Spokojna utrata masy ciała pomoże ci ograniczyć nadmiar estrogenów  i ustabilizować gospodarkę hormonalną. Zbyt szybki spadek wagi to ryzyko redukcji masy mięśniowej, a niekoniecznie nadmiernej tkanki tłuszczowej. Co więcej, wiąże się to z zaburzeniami wydzielania insuliny, ryzykiem wystąpienia kamicy pęcherzyka żółciowego oraz stłuszczeniem wątroby.
  • Ogranicz spożycie węglowodanów prostych, aby zmniejszyć poziom insuliny i ograniczyć ryzyko rozwoju insulinooporności, która utrudnia redukcję masy ciała. Stosowanie diety wysokoenergetycznej bogatej w tłuszcze może prowadzić do przyrostu tkanki tłuszczowej, która dzięki obecności aromatazy, posiada zdolność przekształcania androgenów w estrogeny.
  • Spożywaj resweratrol. To substancja roślinna blokująca receptory estrogenu. Polecam resweratrol z produktów spożywczych takich jak: winogrona, jagody, ale nie wino.:)
  • Dobroczynne działanie kwasów tłuszczowych omega-3. Badania sugerują mniejszą produkcję estrogenów w organizmie po zwiększeniu zawartości kwasów tłuszczowych z rodziny omega-3 w diecie.
  • Wysypiaj się. Melatonina to naturalna substancja wytwarzana przez organizm, regulująca proces czuwanie-sen, która także obniża poziom estrogenu i zapobiega wielu nowotworom.
  • Ogranicz lub zrezygnuj z alkoholu: Spożywanie alkoholu podnosi poziom estrogenu i koliduje z mechanizmem spalania tłuszczu.
  • Mniej czerwonego mięsa, ogranicz tłuszcze zwierzęce. Kiedy dieta opiera się na dużej ilości tłuszczu (standardowa dieta zachodnia), stężenie estrogenów może nadmiernie wzrosnąć. Tłuszcz pobudza jelita do ponownego wchłonięcia estrogenów i utrudniony zostaje proces ich wydalania.
  • Wzbogać dietę o błonnik: Więcej błonnika (warzywa szczególnie te kapustne, owoce, strączki, otręby, płatki owsiane) w diecie = mniej estrogenu i mniejsze ryzyko pojawienia się nowotworów.
  • Unikaj ksenoestrogenów: Ksenoestrogeny to substancje pochodzenia egzogennego, które wykazują aktywność estrogenów. Unikaj konserw, plastikowych opakowań na jedzenie i ryb, które zawierają dużo rtęci (tuńczyk makrela królewska, rekin, miecznik), ogranicz ilość syntetycznych kosmetyków.
  • Ćwicz często, ale z umiarem: Regularne ćwiczenia o umiarkowanej intensywności zmniejszają stężenie estrogenów, obniżając przy tym ryzyko chorób nowotworowych.
  • Uwaga na stres! Wysokie stężenie hormonu stresu (kortyzol) może zablokować receptory progesteronu, co znowu prowadzi do dominacji estrogenu.

A już niedługo przedstawię Wam gotową dietę przy dominacji estrogenu.:)

 

Źródło:

  • Sawicka E., i in. Znaczenie ekspozycji środowiskowej na wybrane ksenoestrogeny w patogenezie raka piersi. Postepy Hig Med Dosw (online), 2020; 74
  • Leung PC, Choi JH: Endocrine signaling in ovarian surface epithelium and cancer. Hum Reprod
    Update 2007; 2: 143-162.
  • Gottfried S., Sposób na hormony. Znak. Kraków 2020.
  • Merklinger-Gruchała A., Jasieńska G., Żywienie a stężenia hormonów płciowych (estrogenów i progesteronu) u kobiet w wieku rozrodczym: implikacje dla ryzyka raka piersi.

Strona dla wszystkich zainteresowanych zdrowiem:

  • Dietoterapia kliniczna i pediatryczyna
  • Żywienie specjalistyczne w prewencji i leczeniu chorób
  • Dieta niskohistaminowa / Immunożywienie
  • Dieta w chorobach autoimmunologicznych
  • Przepisy na zdrowe dania o dużej gęstości odżywczej
  • Artykuły poparte badaniami naukowymi
  • Dieta Low FODMAP, śródziemnomorska

Kim jest dietetyk kliniczny?


Posiłki dla pacjentów onkologicznych

Posiłki dla pacjentów onkologicznych

Dietoterapia przy podwyższonym kwasie moczowym i dnie moczanowej

Dietoterapia przy podwyższonym kwasie moczowym i dnie moczanowej

Dieta niskohistaminowa

Dieta niskohistaminowa

Współpraca ze specjalistami z dziedziny medycyny, dietetyki i zdrowego odżywiania

ROZUMIEM Nasza strona używa pliki cookies aby umożliwić wysoki standard obsługi.
Jeżeli nadal chcesz korzystać z serwisu, musisz wyrazić na to zgodę. Możesz również zmienić ustawienia dotyczące cookies.